Μπάμπης Παπασπύρος
Ταξίαρχος εν αποστρατεία Μηχανικός ΣΜΑ, πρώην Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας
Τα κράτη μέλη και οι τοπικές αρχές μπορούν να επιλέξουν από μια ευρεία γκάμα εμπορικών λύσεων anti-drone που είναι διαθέσιμες στην αγορά. Η λήψη αυτής της απόφασης είναι δύσκολη, ειδικά για τοπικές αρχές που δεν διαθέτουν επαρκείς τεχνικές δυνατότητες. Η Επιτροπή θα βοηθήσει τις αρχές των κρατών μελών να κάνουν τη σωστή επιλογή για τις λειτουργικές τους ανάγκες, παρέχοντας συμβουλές και καθοδήγηση μέσω της ομάδας ειδικών anti-drone και του Κέντρου Κοινής Έρευνας ( Joint Research Centre-JRC ) της Επιτροπής.
Οι δραστηριότητες σε επίπεδο ΕΕ για τη δοκιμή των συστημάτων anti-drone ξεκίνησαν το 2019, με στόχο την ανάπτυξη μιας κοινής μεθοδολογίας για την αξιολόγηση των συστημάτων, που μπορούν να χρησιμοποιούν οι αρχές επιβολής του νόμου και άλλες δημόσιες αρχές για τον εντοπισμό, την παρακολούθηση και την ταυτοποίηση πιθανώς κακόβουλων drones.
Κεντρικός πυλώνας αυτών των δραστηριοτήτων είναι το πρόγραμμα “Courageous“ (2021-2024), που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (EU Internal Security Fund – Police (ISF-
Police). Το “Courageous”, υπό την ηγεσία της Βασιλικής Στρατιωτικής Ακαδημίας του Βελγίου, έχει ως καθήκοντα:
(i) τον εντοπισμό και ανάπτυξη τυπικών σεναρίων για τον έλεγχο των συστημάτων anti-drone,
(ii) την ανάπτυξη απαιτήσεων λειτουργικών και αποδοτικότητας
(iii) την ανάπτυξη μιας μεθοδολογίας δοκιμής.
Το πρόγραμμα δοκιμάζει επίσης την απόδοση των αισθητήρων και των ενσωματωμένων συστημάτων. Τα αποτελέσματα μοιράζονται συνεχώς στα κράτη μέλη, καθώς και σε επιλεγμένες χώρες εταίρους και διεθνείς οργανισμούς. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, η Επιτροπή και η κοινοπραξία “Courageous”, θα παρουσιάσουν επιλογές στα κράτη μέλη, για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του έργου και θα προτείνουν μια μεθοδολογία για εγκαταστάσεις δοκιμών anti-drone στα κράτη μέλη.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις που έχουν σημασία για τα συστήματα anti-drone εξελίσσονται γρήγορα. Επομένως, οι δραστηριότητες δοκιμών πρέπει να συμπληρώνονται με την συνεχή παρακολούθηση των τάσεων για την αναγνώριση των πιο υποσχόμενων λύσεων και τυχόν νέων προκλήσεων στην ανάπτυξη των συστημάτων κατά-δρόμων. Το JRC έχει δημιουργήσει τις υποδομές να διεξάγει αυτήν την παρακολούθηση και να αναγνωρίζει αυτές τις νέες προκλήσεις.
Η τυποποίηση αποτελεί ένα εργαλείο για την εναρμόνιση των τεχνολογικών λύσεων. Το Courageous διατύπωσε συγκεκριμένες προτάσεις για την τυποποίηση, με βάση τις οποίες η εφικτότητα και η ανάγκη για έγκριση διαδικασιών τυποποίησης μπορούν να εκτιμηθούν περαιτέρω.
Σε επίπεδο ΕΕ, σημειώνεται πρόοδος με την ανάπτυξη εθελοντικών προτάσεων για εξοπλισμό ανίχνευσης (π.χ. για συστήματα X-ray και ανιχνευτές μετάλλων). Η ίδρυση ενός διαδικαστικού πλαισίου και φορέα για την πιστοποίηση των συστημάτων anti-drone, θα παραμείνει ένας μεσοπρόθεσμος στόχος. Όπου είναι κατάλληλο, θα ληφθούν υπόψη και πρότυπα υβριδικά για την πολιτική και στρατιωτική άμυνα.
Η τυποποίηση και η πιστοποίηση της κυβερνοασφάλειας των συστημάτων anti-drone, ιδιαίτερα όταν παρέχονται από προμηθευτές από χώρες εκτός ΕΕ, είναι ένα άλλο κομβικό σημείο. Σε αυτό το στάδιο, υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με το πόσο καλά προστατεύονται τα δεδομένα που συλλέγονται από ορισμένα συστήματα ανίχνευσης. Επιπλέον, είναι σημαντικό να αποτραπεί, όσο το δυνατόν περισσότερο, το hacking και η κατάχρηση των συστημάτων anti-drone, διασφαλίζοντας την κυβερνοανθεκτικότητα τους.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, η Επιτροπή υιοθέτησε πρόταση κανονισμού για την κυβερνοανθεκτικότητα, με στόχο να θεσπίσει γενικούς κανόνες κυβερνοασφάλειας για προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία που έχουν πρόσβαση στην ενιαία αγορά. Οι προτεινόμενες νέες κανονιστικές διατάξεις στοχεύουν στο να εισάγουν υποχρεωτικές απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για αυτά τα προϊόντα. Αυτές οι απαιτήσεις θα περιλαμβάνουν την κυβερνοασφάλεια με σχεδιασμό και προεπιλογή, καθώς και απαιτήσεις για την αντιμετώπιση των ευπάθειών.
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, τα συστήματα anti-drone, που δεν έχουν αναπτυχθεί αποκλειστικά για εθνικούς σκοπούς ασφαλείας ή στρατιωτικούς σκοπούς και που δεν έχουν ήδη πιστοποιηθεί σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2018/1139, θα καλύπτονται ως προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία από αυτούς τους νέους κανόνες, με εξαίρεση εκείνα που έχουν αναπτυχθεί αποκλειστικά για εθνικούς σκοπούς ασφαλείας ή άμυνας.
Κύριες ενέργειες για τις δοκιμές συστημάτων κατά-δρόμων
Η Επιτροπή, θα εργαστεί για την εφαρμογή μιας εναρμονισμένης μεθοδολογίας δοκιμών για τα συστήματα anti-drone, βασιζόμενη στα αποτελέσματα του “Courageous”.
Το JRC θα συντάσσει ετήσια έκθεση για τεχνικές εξελίξεις στην τεχνολογία anti-drone. Η Επιτροπή, σε συνεργασία με σχετικές ομάδες ειδικών, όπως τα Δίκτυα Επιβολής του Νόμου ENLETS, HRSN, AIRPOL, θα αναπτύξει ένα σύνολο απαιτήσεων απόδοσης για συστήματα anti-drone.
Με πληροφορίες από COM(2023) 659 final on countering potential threats posed by drones
