Μπάμπης Παπασπύρος
Ταξίαρχος εν αποστρατεία Μηχανικός ΣΜΑ, πρώην Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας
Η Ολλανδία, χώρα με μακρά ιστορία στον τομέα της άμυνας, υιοθετεί μια στρατηγική προσέγγιση που συνδυάζει το παραδοσιακό με το καινοτόμο, προκειμένου να προάγει την στρατιωτική καινοτομία σε ένα περιορισμένο περιβάλλον άμυνας.
Η ιδέα είναι να διατηρηθούν και να βελτιωθούν μερικοί από τους αποδεδειγμένους παραδοσιακούς τρόπους προώθησης της στρατιωτικής καινοτομίας, ενώ ταυτόχρονα να στηριχθεί μια πολύ πιο ανοικτή και ευέλικτη ατζέντα καινοτομίας, βασιζόμενη σε προϊόντα και υπηρεσίες τεχνολογίας που είναι διαθέσιμα στην εμπορική αγορά.
Αυτή η προσέγγιση αντικατοπτρίζεται και στην Ατζέντα Αμυντικής Στρατηγικής Γνώσης & Καινοτομίας (Defence Strategic Knowledge & Innovation Agenda – SKIA) για τα έτη 2021-2025, που δημοσιεύτηκε το Νοέμβριο του 2020. Σύμφωνα με αυτήν, η Ολλανδία θα συνεχίσει να επενδύει τόσο στην κλασική (μακροπρόθεσμη) έρευνα και τεχνολογία άμυνας, όσο και να ενισχύει τις προσπάθειές της για την εφαρμογή διαθέσιμης τεχνολογίας του πολιτικού τομέα για στρατιωτικούς σκοπούς, σε αυτό που αποκαλείται “κυκλική καινοτομία”.
Κεντρικό ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία παίζουν τα κέντρα καινοτομίας, τα οποία συνδέονται σε ένα εκτεταμένο δίκτυο. Η τάση αυτή είχε ξεκινήσει πολλά χρόνια πριν από την πιο πρόσφατη έκδοση της SKIA, , όταν το ολλανδικό Υπουργείο Άμυνας αναζητούσε τρόπους για καλύτερη χρήση και ολοκλήρωση εμπορικών τεχνολογιών στις υφιστάμενες δυνατότητες άμυνας.
Ένα πρώτο σημαντικό βήμα πραγματοποιήθηκε με τη δημιουργία πολλών κέντρων καινοτομίας, που ασχολούνται με εξειδικευμένα τεχνολογικά θέματα και αποτελούν αντικείμενα υψηλής προτεραιότητας για το Υπουργείο Άμυνας. Έκαναν μελέτες και αναζήτησαν τρόπους για να υιοθετήσουν πολιτικές καινοτομίας, παράλληλα με την παραδοσιακή δομή έρευνας και ανάπτυξης που συνέχισε το έργο της στον κλασικό τομέα άμυνας.
Η προσέγγιση της καινοτομίας που έχει ως βάση τη ζήτηση, όπου αναζητούνται λύσεις από τον εξωτερικό κόσμο για γνωστά στρατιωτικά προβλήματα ή ανάγκες, οδήγησε το ολλανδικό Υπουργείο Άμυνας, να επικοινωνεί ενεργά με εξωτερικούς συνεργάτες (κυρίως start-ups και Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις) σε τεχνολογικές εκθέσεις, επιχειρηματικές πλατφόρμες κλπ, με τη βοήθεια των υφιστάμενων Περιφερειακών Εταιρειών Ανάπτυξης, οι οποίες αποτελούν διαμεσολαβητές για τις start-ups. Ένα ειδικό εργαστήριο με την ονομασία “Field Lab Smart Base” ιδρύθηκε επίσης, προσφέροντας δυνατότητες για τον έλεγχο και τη βελτίωση πόρων για μελλοντικές στρατιωτικές απαιτήσεις, προσελκύοντας πολλές start-ups και ΜμΕ.
Στο πλαίσιο της προσέγγισης της ευκαιρίας για καινοτομία, το ολλανδικό Υπουργείο Άμυνας άρχισε να αναζητά την εμπορική αγορά, για πόρους που θα μπορούσαν πιθανώς να είναι ενδιαφέροντες για την άμυνα. Εδώ, το Υπουργείο συνεργάστηκε με τα λεγόμενα κέντρα καινοτομίας ή επιχειρηματικά κέντρα εκκίνησης (incubators), συνήθως γύρω από πανεπιστήμια ή τεχνολογικές εταιρείες.
Ιδιαίτερη έμφαση και βαρύτητα έχει δοθεί στο Σχέδιο Ανάπτυξης και Πειραματισμού (Concept Development & Experimentation – CD&E). Με αυτή τη διαδικασία η ανάπτυξη τόσο νέου συστημάτων όσο και νέων τεχνολογιών θα γίνει πιο αποτελεσματική.
Σήμερα όλοι αυτοί οι φορείς, κέντρα καινοτομίας, επιχειρηματικά κέντρα και start-ups, είναι διασυνδεδεμένοι και αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου, αποκεντρωμένου και ευέλικτου Δικτύου Καινοτομίας Άμυνας (Innovatienetwerk Defensie), ένα πραγματικό οικοσύστημα καινοτομίας, στο οποίο βασίζονται οι προσπάθειες και οι φιλοδοξίες της ολλανδικής άμυνας για καινοτομία.
* Με στοιχεία από έκδοση της EDA (Pushing limits/ Defence innovation in a high-tech world, 2021 I ISSUE #22)
