Γεώργιος Λούκας
Μηχανικός ΣΜΑ, MSc ΕΜΠ & ΕΑΠ
Με την πρόοδο της τεχνολογίας και την άνοδο της αυτοματοποίησης, το ερώτημα αν τα αεροπλάνα θα πετούν χωρίς χειριστές γίνεται όλο και πιο επίκαιρο. Ενώ ορισμένοι πιστεύουν ότι τα αυτόνομα αεροπλάνα είναι ο δρόμος του μέλλοντος, άλλοι διστάζουν να αγκαλιάσουν αυτή τη νέα τεχνολογία. Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουμε τα επιχειρήματα υπέρ και κατά των αεροπλάνων χωρίς χειριστή και τι μπορεί να επιφυλάσσει το μέλλον.
Τα πλεονεκτήματα των αεροπλάνων χωρίς χειριστή
Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα των αεροπλάνων χωρίς χειριστή είναι ότι μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ανθρώπινου λάθους. Σύμφωνα με μια έκθεση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (Federal Aviation Administration – FAA), το λάθος του χειριστή είναι η κύρια αιτία των αεροπορικών δυστυχημάτων. Με την αφαίρεση του ανθρώπινου παράγοντα, οι πιθανότητες ατυχημάτων που προκαλούνται από ανθρώπινο λάθος μπορούν να μειωθούν σημαντικά [2].
Ένα άλλο πλεονέκτημα των αυτόνομων αεροσκαφών είναι ότι μπορούν να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά. Οι χειριστές πρέπει να κάνουν διαλείμματα και περιορίζονται από το πόσες ώρες μπορούν να εργαστούν. Τα αυτόνομα αεροπλάνα, από την άλλη πλευρά, μπορούν να λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο, μειώνοντας ενδεχομένως το κόστος των αεροπορικών ταξιδιών [5].
Τα μειονεκτήματα των αεροπλάνων χωρίς χειριστή
Παρά τα πιθανά οφέλη, υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια και την αξιοπιστία των αυτόνομων αεροπλάνων. Μια έρευνα που διεξήχθη από την “Ipsos” διαπίστωσε ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν θα ήταν πρόθυμοι να πετάξουν με αεροπλάνο χωρίς χειριστή, ακόμη και αν τα αεροπορικά εισιτήρια ήταν φθηνότερα [1].
Μία από τις σημαντικότερες ανησυχίες για τα αεροπλάνα χωρίς χειριστή είναι η έλλειψη ανθρώπινης διαίσθησης και δεξιοτήτων λήψης αποφάσεων. Ένας ανθρώπινος χειριστής μπορεί να εντοπίσει και να αντιδράσει σε πιθανά προβλήματα με τρόπους που μια μηχανή μπορεί να μην είναι σε θέση να κάνει. Η Ένωση Πιλότων Αεροπορικών Γραμμών (Air Line Pilots Association – ALPA) έχει υπερασπιστεί τις μοναδικές δεξιότητες ενός ανθρώπινου χειριστή, δηλώνοντας ότι “ένας χειριστής που βρίσκεται σε ένα αεροσκάφος μπορεί να δει, να αισθανθεί, να μυρίσει ή να ακούσει πολλές ενδείξεις ενός επικείμενου προβλήματος και να αρχίσει να διαμορφώνει μια απάντηση” [4].
Το μέλλον των αεροσκαφών χωρίς χειριστή
Αν και οι πλήρως αυτόνομες εμπορικές πτήσεις είναι ακόμη μακριά, υπάρχουν ήδη εταιρείες που εξερευνούν την τεχνολογία. Μια τέτοια εταιρεία είναι η “Merlin Labs”, η οποία αναπτύσσει ένα μικρό αεροπλάνο για “βαρετές πτήσεις επιτήρησης πάνω από τον ωκεανό” [3].
Ένας άλλος τομέας στον οποίο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αυτόνομα αεροπλάνα είναι οι πτήσεις με φορτίο (cargo). Το 2016, η Airbus ολοκλήρωσε με επιτυχία μια δοκιμαστική πτήση ενός αυτόνομου αεροπλάνου μεταφοράς εμπορευμάτων, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει το κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων [2].
Παρά τις εξελίξεις αυτές, υπάρχουν ακόμη πολλά ρυθμιστικά και ηθικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν προτού τα αεροπλάνα χωρίς χειριστή γίνουν πραγματικότητα. Για παράδειγμα, ποιος θα είναι υπεύθυνος σε περίπτωση ατυχήματος; Οι επιβάτες θα αισθάνονταν άνετα να πετούν χωρίς ανθρώπινο χειριστή στον έλεγχο; Όλα αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν προτού τα αυτόνομα αεροπλάνα γίνουν ένας συνηθισμένος τρόπος μεταφοράς.
Συμπέρασμα
Εν κατακλείδι, ενώ υπάρχουν πιθανά οφέλη από τα αεροπλάνα χωρίς χειριστή, υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια και την αξιοπιστία τους. Καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται, θα είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς η αεροπορική βιομηχανία θα προσαρμοστεί σε αυτές τις αλλαγές και αν τα αυτόνομα αεροπλάνα θα γίνουν πραγματικότητα.
Αναφορές
https://www.bbc.com/future/article/20160912-would-you-fly-in-a-pilotless-airliner
https://www.nytimes.com/2015/04/07/science/planes-without-pilots.html
https://www.forbes.com/sites/stephenrice1/2019/01/07/would-you-fly-on-a-plane-without-a-human-pilot/
