Το Διεθνές Πλαίσιο Πτήσεων Drones πέρα της Οπτικής Επαφής (BVLOS)

Η βιομηχανία των Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ ή κοινώς drones) έχει δει τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και καθώς προχωρά η τεχνολογία αυτή, εξελίσσονται ταχύτατα και οι κανονισμοί και τα κανονιστικά πλαίσια που αφορούν στη χρήση τους. Οι κανόνες και οι περιορισμοί για την πέρα από την οπτική οπτική επαφή πτήση (Beyond Visual Line Of Sight – BVLOS) και τη διαχείριση της μη επανδρωμένης κυκλοφορίας (Unmanned Traffic Management – UTM) διαφέρουν από χώρα σε χώρα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας (Federal Aviation Administration – FAA) εργάζεται για τη θέσπιση κανονισμών σχετικά με τη χρήση drones σε πτήσεις BVLOS. Το 2022, η FAA έκανε συστάσεις για τη δημιουργία κανόνων BVLOS και αναμένεται να εκδώσει έναν προτεινόμενο κανονισμό αποκλειστικά για τις πτήσεις BVLOS έως το τέλος του 2023. Η FAA έχει επίσης καθορίσει απαιτήσεις αξιοπλοΐας για drones που χρησιμοποιούνται σε προηγμένες λειτουργίες, όπως η παράδοση εμπορευμάτων.

Η Υπηρεσία Ασφάλειας της Αεροπορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Aviation Safety Agency – EASA) δημοσίευσε ένα σύνολο κοινών κανονισμών σχετικά με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη το 2019. Αυτός περιελάμβανε τη θέσπιση τριών κατηγοριών λειτουργιών και την απαίτηση για εγγραφή της κατηγορίας επι των drones. Η EASA δημοσίευσε επίσης «ειδικούς όρους» για την έκδοση «Πιστοποιητικού Τύπου» (Type Certificate) για drones έως 600 κιλά, επιτρέποντας τη λειτουργία των drones υπό μεσαίο κίνδυνο στη «συγκεκριμένη κατηγορία» της οδηγίας (ΕΕ) 2019/947. Από το 2024, οι χειριστές στην Ευρώπη θα χρειάζονται ειδική ετικέτα αναγνώρισης κατηγορίας εάν θέλουν να πετούν drones για τους περισσότερους τύπους περιπτώσεων χρήσης, συμπεριλαμβανομένης της πτήσης για χόμπι ή ψυχαγωγικούς σκοπούς.

Ποιά είναι η κατάσταση σχετικά με τις BVLOS πτήσεις στην Ελλάδα;

Η Ελληνική Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ) (σε αντικατάσταση της ΥΠΑ) έχει θεσπίσει νομικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις drones στην Ελλάδα. Το 2021, η ΥΠΑ είχε ανακοινώσει νέους κανονισμούς που θα επιτρέπουν πτήσεις BVLOS για drones βάρους έως 25 κιλών. Οι νέοι κανονισμοί απαιτούν από τους χειριστές drones να λάβουν άδεια από την ΥΠΑ και επιπρόσθετη ειδική άδεια από τον κατασκευαστή για πτήσεις BVLOS. Η ΥΠΑ είχε επίσης επιμεληθεί ένα σύστημα UTM για τη διαχείριση της κυκλοφορίας drones στον ελληνικό εναέριο χώρο, το γνωστό DAGR ή αλλιώς Drone Aware GR. Το DAGR ενώ είχε ικανοποιητικά χαρακτηριστικά για τον έλεγχο των πτήσεων σε περιορισμένες και απαγορευμένες περιοχές, με την εισαγωγή των BVLOS πτήσεων χρήζει ανανέωσης ή και αντικατάστασης.

Συμπερασματικά, οι κανονισμοί σχετικά με τη χρήση των drones εξελίσσονται καθώς προχωρά η τεχνολογία τους με ταχύτατους ρυθμούς. Οι κανόνες και οι περιορισμοί για τις πτήσεις BVLOS και το UTM διαφέρουν από χώρα σε χώρα, με την FAA να εργάζεται για τη θέσπιση κανονισμών σχετικά με τη χρήση drones στις Ηνωμένες Πολιτείες και την EASA να δημοσιεύει ένα σύνολο κοινών κανόνων για τα drones για την Ευρώπη.

Στην Ελλάδα από την δεκαετία του 1980 εκτελούνται στρατιωτικές πτήσεις BVLOS, αρχικά με το ΠΗΓΑΣΟΣ Ι, και μέχρι σήμερα με το ΠΗΓΑΣΟΣ ΙΙ.

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι περιορισμοί και οι απαιτήσεις διαχείρισης και εναέριας κυκλοφορίας ΣμηΕΑ για τις πιο προηγμένες χώρες στον αεροπορικό τομέα των drones.