Μπάμπης Παπασπύρος
Ταξίαρχος εν αποστρατεία Μηχανικός ΣΜΑ, πρώην Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας
Ας δούμε τι ισχύει και τι προβλέπεται στην Ολλανδία σχετικά με το καθεστώς των βιομηχανικών συμμετοχών σε αμυντικούς εξοπλισμούς. Σύμφωνα με το ισχύον Defence Industry Strategy (DIS) της Ολλανδίας κάθε προμήθεια πρέπει να εξετάζεται (κατά περίπτωση) ως προς το εάν έχει άμεση σύνδεση, με συγκεκριμένα καθορισμένο ουσιώδες συμφέρον ασφάλειας και ποια διαδικασία είναι η καταλληλότερη. Ως εκ τούτου, θα ληφθούν υπόψη οι απαιτήσεις και οι προϋποθέσεις που μπορούν και πρέπει να συνδέονται με την ανάθεση της σύμβασης ενόψει του ουσιαστικού συμφέροντος ασφάλειας. Σε περίπτωση που η νομοθεσία περί προμηθειών παρέχει ανεπαρκείς δυνατότητες για την προστασία των βασικών συμφερόντων ασφαλείας, μπορεί να γίνει επίκληση του άρθρου 346 της ΣΛΕΕ (Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Επιπλέον η επίκληση στο άρθρο 346 δεν αποκλείει την υποβολή προσφορών, αλλά απαιτεί ισχυρά κίνητρα, που συνδέονται με το ουσιώδες συμφέρον ασφαλείας
Τέλος, για κάθε προμήθεια άνω των 5 εκατομμυρίων ευρώ (Εικόνα 1), θα γίνεται αξιολόγηση να διευκρινισθεί ότι η βιομηχανική συμμετοχή σε συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη, είναι μια δυνατότητα και θα μπορούσε έτσι συμβάλλει στα βασικά συμφέροντα ασφάλειας, όπως προσδιορίζονται σε αυτή τη στρατηγική
Για την Ολλανδία, μια μεσαίου μεγέθους χώρα, άμεσες σχέσεις με μεγάλες αμυντικές εταιρείες είναι απαραίτητες για:
- Απόκτηση, ανάπτυξη και διατήρηση της γνώσης
- Ενίσχυση τεχνολογικών ικανοτήτων
- Απόκτηση επαρκούς εμπειρίας στην ανάπτυξη
- Κατασκευή και συντήρηση οπλικών συστημάτων.
Ενώ οι μεγάλες ολλανδικές αμυντικές εταιρείες έχουν εδραιωθεί με διεθνή παρουσία, αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι ολλανδικές εταιρείες συμμετέχουν στην διαδικασία ανάπτυξης, παραγωγής και της αλυσίδας συντήρησης και εφοδιασμού αμυντικού υλικού.
Η βιομηχανική συμμετοχή μπορεί να υλοποιηθεί (με τη δέουσα προσοχή σύμφωνα με το άρθρο 346 της ΣΛΕΕ ), ώστε να αποκτήσει,διατηρήσει και να αναπτύξει περαιτέρω τεχνολογικές δυνατότητες. Η βιομηχανική συμμετοχή ενθαρρύνει:
- Πρώτον, τη βιώσιμη συνεργασία μεταξύ των κατασκευαστών (OEM) και εταιρειών εγκατεστημένων στην Ολλανδία
- Δεύτερον, πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες, γνώση και εμπειρία και
- Τρίτον το άνοιγμα βάσει ανταγωνιστικών συμφωνιών, στις κλειστές διεθνείς αλυσίδες συντήρησης & εφοδιασμού.
Μόνο μέσω των ΟΕΜ που συμμετέχουν σε (διεθνείς) αλυσίδες εφοδιασμού, μπορούν να αποκτηθούν οι απαραίτητες (τεχνολογικές) γνώσεις και πείρα, για να είναι σε θέση οι Κάτω Χώρες να εγγυώνται την επιχειρησιακή βελτίωση των ενόπλων δυνάμεων, στο επίπεδο που είναι απαραίτητο να προστατεύσει τα βασικά συμφέροντα ασφαλείας.
Η διαδικασία υποβολής προσφορών αφενός και η πρόσκληση για βιομηχανική συμμετοχή αφετέρου θα πρέπει να θεωρούνται ως δύο ξεχωριστές διαδικασίες.
Σε κάθε διαγωνιστική διαδικασία, η συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας θα καθορίζεται σε σχέση με την ενίσχυση των περιοχών που είναι απαραίτητες για την εθνική ασφαλεία, τις δυνατότητες του προμηθευτή, τις δυνατότητες της ολλανδικής άμυνας & αμυντικής βιομηχανίας και τη διάρκεια της σύμβασης.
Τα τελευταία λίγα χρόνια (Εικόνα 2), εξασφαλίσθηκαν κατά μέσο όρο 300 εκατ. ευρώ σε βιομηχανική συμμετοχή εκ των οποίων το 55-70% κατευθύνθηκε σε Μικρο Mεσαίες Επιχειρήσεις (SMEs).
Με πληροφορίες από: https://www.government.nl/documents/reports/2018/11/30/defence-industry-strategy